بیماریهای شغلی و عوارض ناشی از کار، شرایطی هستند که به دلیل نوع و شرایط محیط کار یا وظایف شغلی به وجود میآیند. مهمترین این بیماریها و عوارض شامل موارد زیر است:
1. بیماریهای اسکلتی-عضلانی
به دلیل تکرار حرکات، بلند کردن اجسام سنگین، یا نشستنهای طولانیمدت، بیماریهای اسکلتی-عضلانی مانند کمردرد، سندرم تونل کارپال و التهاب تاندون در بسیاری از مشاغل ایجاد میشود.
2. بیماریهای تنفسی
افرادی که در محیطهای آلوده به گرد و غبار، مواد شیمیایی یا دود کار میکنند، مستعد بیماریهای ریوی و تنفسی مثل آسم شغلی، برونشیت و بیماری انسدادی مزمن ریه (COPD) هستند.
3. بیماریهای پوستی
مواجهه مکرر با مواد شیمیایی، فلزات یا محرکها میتواند باعث ایجاد بیماریهای پوستی مانند درماتیت تماسی، اگزما، حساسیتهای پوستی و حتی سرطان پوست شود.
4. اختلالات شنوایی
کار در محیطهای پرسر و صدا بدون استفاده از محافظهای شنوایی میتواند منجر به افت شنوایی تدریجی و وزوز گوش شود.
5. بیماریهای قلبی-عروقی
استرسهای شغلی و فشار کاری بالا از عوامل افزایش خطر بیماریهای قلبی-عروقی هستند. مشاغل پرتنش یا ساعات کاری طولانی با افزایش ریسک بیماریهای قلبی مرتبط است.
6. بیماریهای روانی و استرس شغلی
فشار روانی و استرس مزمن ناشی از شرایط کاری میتواند منجر به افسردگی، اضطراب و فرسودگی شغلی شود.
7. سرطانهای شغلی
برخی مشاغل به علت تماس با مواد سرطانزا (مانند آزبست، دود سیگار، مواد شیمیایی خاص) ریسک بیشتری برای ابتلا به سرطانها، بهخصوص سرطان ریه، مثانه، و خون (لوسمی) دارند.
8. بیماریهای عفونی
کارکنان حوزههای پزشکی و بهداشت، یا کسانی که در محیطهای عمومی کار میکنند، بیشتر در معرض عفونتهای شغلی مثل هپاتیت B و C، سل و دیگر بیماریهای عفونی قرار دارند.
9. مسمومیتهای شغلی
تماس با مواد شیمیایی خطرناک (مانند سرب، جیوه، و مواد حلال) ممکن است منجر به مسمومیتهای مزمن و آسیبهای جدی به دستگاه عصبی، کبد و کلیهها شود.
پیشگیری از این بیماریها شامل رعایت اصول ایمنی، استفاده از تجهیزات حفاظتی مناسب، و رعایت استانداردهای بهداشتی است.