خطرات آزبست برای سلامت انسان
آزمایش خون طب کار معمولا شامل چه مواردی است؟
نوامبر 16, 2024تاریخچه ی تخصص پزشکی طب کار
نوامبر 18, 2024آزبست، که نوعی ماده معدنی فیبری است، میتواند برای سلامت انسان بسیار خطرناک باشد، به خصوص زمانی که ذرات آن به هوا منتشر شوند و توسط انسان استنشاق شوند. خطرات اصلی ناشی از آزبست عبارتند از:
- آزبستوز (Asbestosis): این بیماری مزمن ریوی زمانی رخ میدهد که الیاف آزبست در ریهها تجمع کرده و باعث التهاب و زخم شدن بافتهای ریوی میشوند. این امر به کاهش عملکرد ریه، تنگی نفس و سرفههای مزمن منجر میشود.
- سرطان ریه: تماس طولانی مدت با آزبست، به ویژه در افرادی که سیگار میکشند، میتواند خطر ابتلا به سرطان ریه را افزایش دهد.
- مزوتلیوما (Mesothelioma): این نوع نادر و تهاجمی از سرطان معمولاً در پوشش ریهها (پلورا) یا شکم (پریتونئوم) ایجاد میشود و بهطور مستقیم با تماس با آزبست مرتبط است.
- سرطانهای دیگر: شواهد نشان دادهاند که قرارگیری در معرض آزبست میتواند خطر برخی از انواع دیگر سرطانها، مانند سرطانهای گلو، معده و کولون را افزایش دهد.
آزبست به دلیل مقاومت بالا در برابر حرارت و مواد شیمیایی در گذشته بهطور گسترده در ساخت و ساز، عایقکاری و صنایع دیگر مورد استفاده قرار میگرفت. اکنون بسیاری از کشورها محدودیتها یا ممنوعیتهای سختگیرانهای برای استفاده از آن اعمال کردهاند به دلیل خطرات جدی برای سلامت عمومی. مرکز تخصصی طب کار رهنوردان
در چه محیط ها یا صنایعی خطر آزبست وجود دارد؟
خطرات آزبست عمدتاً در محیطهایی وجود دارد که مواد حاوی آزبست مورد استفاده، تخریب، یا جایگزینی قرار میگیرند. برخی از صنایعی که معمولاً در معرض این ماده قرار دارند، شامل موارد زیر هستند:
- ساختمان و ساختوساز: آزبست در گذشته به عنوان یک ماده عایقبندی حرارتی و مقاوم در برابر آتش بهطور گستردهای در دیوارها، سقفها، لولهها و مواد ساختمانی استفاده میشد. تخریب یا بازسازی ساختمانهای قدیمی میتواند خطر آزاد شدن ذرات آزبست را افزایش دهد.
- صنعت کشتیسازی: آزبست برای عایقبندی موتورخانهها، لولهها و سیستمهای گرمایشی در کشتیها استفاده میشد. کارگرانی که در کشتیسازی، تعمیرات یا تخریب کشتیها فعالیت دارند، در معرض خطر بالایی قرار دارند.
- تولید و تعمیر لنتهای ترمز و کلاچ خودرو: این قطعات ممکن است حاوی آزبست باشند و در هنگام تعمیر یا تعویض، ذرات آزبست در هوا منتشر شود.
- کارخانجات تولید مواد نسوز و عایقها: آزبست به عنوان یک ماده مقاوم در برابر حرارت در بسیاری از محصولات صنعتی مانند عایقهای حرارتی و پارچههای مقاوم در برابر آتش به کار میرفته است.
- صنعت سیمان و محصولات ساختمانی: بسیاری از محصولات سیمانی قدیمی، از جمله لولههای سیمانی و کاشیهای سقفی، دارای آزبست بودند. هنگام برش، شکستن یا تخریب این مواد، خطر انتشار ذرات وجود دارد.
- معادن و استخراج آزبست: کارگرانی که در معادن آزبست کار میکنند یا به فرآوری این ماده مشغول هستند، در معرض خطر مستقیم و زیادی قرار دارند.
نکته: با وجود کاهش استفاده از آزبست در بسیاری از کشورها، در محیطهای قدیمیتر، بازسازی، تخریب یا دستکاری مواد ساختمانی میتواند منجر به آزاد شدن ذرات خطرناک شود. در چنین محیطهایی، رعایت اصول ایمنی، استفاده از تجهیزات حفاظتی و حضور متخصصان ضروری است.